Kuram ile Klinik Buluşunca, psikanalist Bella Habip’in Psikanalizin İçinden adlı kitabının devamıdır. Bu kitapta da okur, yazarın mesleki gelişimine vesile olan bilimsel etkinliklerinin yazıya geçirilmiş halini bulacaktır. Söz konusu bilimsel etkinlikler 2002 ila 2011 yıllarını kapsamakta, ruh sağlığı profesyonellerine yönelik psikanalizi tanıtmayı hedefleyen seminer notlarını, konferans bildirilerini içermektedir. Ayrıca daha önce farklı dergi ve yayınlarda yayımlanmış makaleler bu kitapta yeniden derlenerek yayına hazırlanmıştır. Makaleler psikanaliz kuramı ile psikanaliz tedavisini buluşturan deneyimleri içermektedir.
Kuram ile Klinik Buluşunca, YKY, Cogito 201, 2012
ÖNSÖZ
Kuram ile Klinik Buluşunca 1997 yılında ilk basımı, 2012 yılında ikinci basımı yapılmış Psikanalizin İçinden adlı kitabımın devamıdır. Bu kitapta da okuyucu mesleki gelişimime vesile olan bilimsel etkinliklerimin yazıya geçirilmiş halini bulacaktır.
Söz konusu bilimsel etkinlikler bu kitapta 2002 ila 2011 yıllarını kapsamakta, ruh sağlığı profesyonellerine yönelik psikanalizi tanıtmayı hedefleyen seminer notlarını, konferans bildirilerini içermektedir. Ayrıca daha önce farklı dergi ve yayınlarda yayımlanmış makaleler bu kitapta yeniden derlenerek yayına hazırlanmıştır. Makalelerin ortak özelliği psikanaliz kuramı ile psikanaliz tedavisini buluşturan deneyimlerdir.
Kitabın ilk makalesi kurucularından olduğum psikanaliz derneğinin (İstanbul Psikanaliz, Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Derneği- PSİKE İstanbul) Uluslararası Psikanaliz Birliği’ne Çalışma Grubu sıfatıyla bağlanması vesilesiyle düzenlenen konferansta sunduğum bildiridir. “Tekinsizlik deneyiminden Ruh-Beden bütünleşmesine: Rüya Analizinin Öznelleştirici Ayna İşlevi” adlı bu metinde rüya analizinin psikanaliz deneyimindeki öznelleştirici başat rolünü tekinsizlik kavramı üzerinden ele aldım. Söz konusu konferansın kapanış konuşması olan “Uluslararası Psikanaliz Birliğinin kuruluşunun 100. yılında Psikanaliz ve Türkiye” adlı ikinci makalede de tekinsizlik kavramını Türkiye’nin psikanalizle olan karşılaşmasını anlatmak için kullandım.
Kitap çocuk psikanalizine yönelik üç makaleyi içeriyor. Bunlardan ilk ikisi olan “Çocuk Psikanalizine Giriş: Freud ve Küçük Hans” ve “Melanie Klein Yapıtının Kurucu Kavramları” adlı makaleler bebek, çocuk ve ergen seminerleri bağlamında, çocuk psikanalizinin tarihsel gelişimini, kavramsal ve klinik temel varsayımlarını ele almaktadır. Freud ve Klein’ın kurucu adımları bu makalelerde mercek altına alınacak ve çocuk psikanalizine ilgi duyan okuyucuya önemli bir okuma izleği de sunacaktır. “Kulisteki Baba: Winnicott ve Yapıtı” adlı sonuncu makalede ise ünlü çocuk psikanalisti D.W.Winnicott’ın yanlış anlamaya maruz kalmış yapıtındaki babaya verilen önemin altı çizilecek ve Winnicott’ın gölgede kalmış, kuliste gizlenmiş babayı ele alan metinleri kronolojik bir şekilde ele alınacak.
Kitabın altıncı makalesi de yine Winnicott’ın yapıtıyla ilgili. Daha önce Doğu-Batı Düşünce Dergisinin Psikanaliz başlığı altında yayına hazırladığı özel sayısında yayımlanan “Özgürlük Arayışına Adanmış Psikanalitik Bir Yaşam: Donald Woods Winnicott (1896-1971): Düşüncesi ve Pratiği” adlı makalede Winnicott’ın yapıtındaki özgürlük düşüncesini ele aldım ve bu düşüncenin ünlü analistin tüm yapıtındaki izlerini sürdüm.
Bir sonraki makale Ankara Çağdaş Ankara Çağdaş Psikanalitik Psikoterapiler Derneği’nin Prof. Dr. Leyla Zileli’nin anısına düzenlediği “İç Dünya, Dış Gerçeklik” adlı sempozyumda sunulan bildirinin sonradan düzenlenmiş halidir. “Analitik Çalışmanın Başlangıcında Yeterince İyi Bir Çerçevenin İnşası: Geçişlilik ve Simgeleştirme Çalışması” adlı bu çalışmada Winnicott’ın “yeterince iyi anne” kavramını “yeterince iyi bir çerçeve”yle değiştirerek, her terapötik çalışmanın başlangıcında çerçevenin ayrıntılarıyla bağ kurma ile terapötik sürecin ortaya çıkması arasındaki ilişkiyi iki klinik örnek üzerinden ele alacağım.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinde sunduğum “Manik Depresif Psikozlar ve Nesneyle Kurulan İlk İlişkiler” adlı bir sonraki makalede ise Melanie Klein’ın iç nesne kavramından yola çıkarak manik depresif psikozlardaki ruhsal işleyişi ele aldım.
“Sonradanlık Kavramı İçinden Cinsellik: Freudcu Bir Okuma” adlı makale, Cinsel Eğitim, Tedavi ve Araştırma Derneği’nin (CETAD) düzenlemiş olduğu kongrede sunulan adlı bildirinin sonradan düzenlenmiş halidir. Freud’un kuramında cinselliğin iki zamanlılığını sonradanlık kavramı içinden ele aldığım bu makalede ruhsallığımızın çocukluk çağımızdaki cinsellik ile nasıl şekillendiğini göstermeye çalıştım.
“‘Baştan Çıkarma Kuramı’ Etrafında, Freud’un Yapıtındaki Dış Gerçeklik ve Toplumsallık” adlı makalede ise yine Freud’un cinsellik kuramının bu sefer toplumsallıkla örtüştüğü bir alana işaret ettim. Sosyolog bir düşünür olarak da okuyabildiğimiz Freud’un toplumsallık içeren makalelerini baştan çıkarma kuramından hareketle yeniden okudum.
Son olarak “Psikanalizde Yapılanmalar” konulu 2008 yılının Fransız Dilleri Kongresinde sunduğum “Tamamlanmışlıktan tamamlayıcılığa: Bağların kurulması” adlı bir ön bildiri var. Makalede analiz tedavisi sırasında anlatısallığın hem analizan ile analist arasında, hem de düşünceler arasında bir bağ oluşturduğu ortak bir analiz uzamının inşaatını klinik bir örnek üzerinden ele aldım.
Psikanalizin farklı veçhelerini farklı bağlam ve konularla işlediğim bu 11 makalenin ortaya çıkmasına vesile olan şey psikanalizle kurduğum bağın kendisi ve bu bağ üzerinden ilişkilendiğim hem analizan hem de meslektaş grubuyla paylaştığım bilimsel alışveriştir. Bu kişiler her bir makalenin vesile olduğu toplantı ya da seminer çalışmasının kimi zaman tetikleyicileri oldular; kimi zaman da düşüncelerimi paylaştığım ve sayelerinde zenginleştirdiğim yol arkadaşı oldular. Bu yolculuğu bana tattırdıkları için onlara içten teşekkürlerimi iletirim.
Bella Habip
16 Nisan 2012